198. Arerioren Zuzenbideak Estatu sozialaren atean jotzen

Irudian PP eta PSOE alderdien bozeramaile nagusiek Terrorismoa aurkako ituna irudikatzen dute, non betirako espetxaldia onartu egiten den

Mota guztietatko krisialdietarako badago joera kontserbadorea, beste aukerak ezabatuz eta autoritarismoruntz abiatzeko gauzatzen dena. Esparru bakoitzean era desberdinez moldatzen da; lan arloan, esate baterako,  enpresariaren alde bakarrero boterea indartu egiten da, enplegua sortzeko aitzakiaz,eta taldea-autonomia murriztuz. Baina gaur gure begirada beste eremuetara lerratu nahi dugu, zigor arlora. Ezaguna denez,  oraintxe bertan hainbat lege aldakakuntzak pil pilean daude eremu horretan, Zigor kodearena, PP eta PSOEn arteko terrorismoaren ituna, Segurtasun hiritarrarena, etabar,...

Guztien atzean gure ustez badaude ezgaurri kezkagarri batzuk, hurrengo puntuetan laburtzen saiatuko ditugunak:

1. Benetako arazoei irteera bakar eta faltsua erakusten zaie, zigor populismoa eta autoritarismoaren ildoa.  Emozioen erantzuna bilatzen da, masaren  beldurra eta izua astintzen da.Txorimalo bat aireratzen da, beste aukerak estaltzeko.  Funtzionarioen artean igo egin den gorpu bakarra segurtasunekoak dira. Osasun arloan, hezkuntzan,… denetan jaitsi dira enplegatu publikoak errepresioarekin lotuta direnak izan ezik.

2.  Ez dagoen arazoa aurre egiten da,  Espainian delinkuentzia ez baita hainbesterako igo eta krisialdiarekin ez delako handitu. Gainera, erreforma egitean zigor sistema ez zela nahiko  zabaltzen da, baina ez dago horren frogarik.  1995.eko Kodean 20 urteko muga dagonekoz birritan handitu da, eta egun 40 urteko espetxealdiak liratekeenak dira. Karrera amaitu ezinean gaude, gero eta delitu ugariagoak eta zigor handiagoak. Zein izan daiteke hurrengo urratsa?

3. Espetxe iraunkorra berrikusgarria, kartzela osteko zaintzeko neurriak eta zigorrak, definizioen lausotzea[1],  oro har zigorrak berriro handitzea,… horrelako neurrien atzean  Arerio Zuzenbidea  kausitu ahal dugu[2]. Arerio izendatuez gero tratamendu berezia aplikatzen zaio. Gu eta besteak, hori da oinarrian zuzenbidearen aukera honetan. Zuzenbide arrunta  guretarrentzat geratzen da, arerioarentzat beste zuzenbidea badugu. Horretan portaera baino izaerak edo etorkizuneko aukerak debekatzen dira. Zigorrak ohikoak baino askoz gogorragoak dira eta prozesuen zenbait berme gutxitzen dira. 

Baina, berez hori txarra bada beste arazo badugu proposamen horren atzean,  salbuespena bezala jaio egiten dena apurka apurka ohiko erregela bihurtzen ohi da guztientzat.

4.Horrez gain haietariko neurri batzuetarako oso eztabai-garriak dira bere konstituzio-euskarria begira, esate baterako espetxe iraunkor berrikustea birgizarterarekin parekaezina ematen baitu. Era berean, zigorra bukatuez gero askatasun  mugatzeak edo debekuak ez dirudite bat etorri ahal direnik konstituzioarekin.

5.Gainera, beti lez, oso  tipo asimetrikoak daude, oraindik ere, nahiz eta espetxeko pena arindu, piketeak grebaren aurkako portaerak baino  era latzagoz zigortzen dira[3].

Guzti hauen atzean, Zuzenbide-estatua sozialaren suntsiketa autoritarioren lehen urratsa bezala susmatu ahal dugu.

---

[1] PP eta PSOEn arteko paktuan nahiz jihadismoa aipatu sarreran, kongresua inguratzea edo horrelako protestak terrorismoaren azpian sar ditzaketen zalantza sortzen da artikuluen proposamenak irakurtzean.

[2] Nahiz eta izena berria izan, Gunther Jakobsek 1985ean asmatu baitzuen, aurreko zuzenbide nazian eta beste estatu autoritarioetan aztarnak aurki ditzakegu

[3]Egun hauetan ELA sindikatuaren bi kideak enpresaria mehatzeagatik kondenatuak izan dira. Alderantzizko kasua ez dugu inoiz entzun, nahiz eta sarriago gertatu.